Tham dự Hội nghị có lãnh đạo, đại diện Hội đồng Dân tộc của Quốc hội; một số bộ, ban, ngành Trung ương cùng lãnh đạo 14 tỉnh vùng Trung du và miền núi phía Bắc gồm: Bắc Kạn, Lào Cai, Yên Bái, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Giang, Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên, Tuyên Quang, Lạng Sơn, Hà Giang, Cao Bằng. Đây là hội nghị thứ hai do Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021 - 2025 chủ trì với các vùng trên cả nước sau Hội nghị trực tuyến với các tỉnh vùng Tây Nguyên tổ chức vào sáng ngày 10/02/2023.

Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại tỉnh Bắc Kạn và trực tuyến đến 13 tỉnh vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Dự Hội nghị tại điểm cầu tỉnh Lào Cai có đồng chí Hoàng Quốc Khánh, ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh; đại diện lãnh đạo một số sở, ban, ngành tỉnh: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Lao động - Thương binh và Xã hội, Giao thông vận tải – Xây dựng, Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Văn hóa và Thể thao, Du lịch, Thông tin và Truyền thông, Ban Dân tộc tỉnh cùng lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố.

Các đại biểu dự Hội nghị tại điểm cầu tỉnh Lào Cai.

Ba Chương trình MTQG giai đoạn 2021 - 2025 về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ, người dân đặc biệt quan tâm. Từ đầu năm 2022 đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình MTQG đã ban hành 11 Nghị quyết, 2 Chỉ thị, 5 Công điện, 4 Thông báo kết luận và tổ chức 6 hội nghị trực tuyến với các bộ, ngành, địa phương để đôn đốc tiến độ thực hiện 3 chương trình này. Trung bình các địa phương trong vùng Trung du và miền núi phía Bắc cũng đã xây dựng khoảng 10 văn bản quản lý, điều hành các chương trình MTQG để thực hiện 9/11 nội dung theo quy định.

Vùng Trung du và miền núi phía Bắc là địa bàn còn nhiều khó khăn, địa hình đồi núi phức tạp, chiếm gần 1/3 diện tích cả nước với khoảng 14,7 triệu người sinh sống (15,2% dân số cả nước), trong đó người dân tộc thiểu số chiếm gần 50% dân số. Đời sống Nhân dân tại một số khu vực vùng sâu, vùng xa còn gặp nhiều khó khăn; tỷ lệ hộ nghèo bình quân năm 2022 của vùng là 17,4%, cao hơn tỷ lệ bình quân của cả nước là 5,2%; tỷ lệ số xã đạt chuẩn nông thôn mới bình quân của vùng năm 2022 đạt khoảng 43,6%, bình quân chung của cả nước là khoảng 72%; thu ngân sách còn hạn chế, cần hỗ trợ nhiều từ ngân sách Trung ương.

Đồng chí Trần Lưu Quang, Phó Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị trực tuyến (Ảnh: Báo Chính phủ).

Trong giai đoạn 2021 - 2025, Trung ương giao 14 tỉnh vùng Trung du và miền núi phía Bắc tổng vốn đầu tư phát triển là 44.185,172 tỷ đồng, chiếm 44,18% tổng nguồn vốn đầu tư phát triển cho các địa phương trên cả nước. Năm 2022, ngân sách Trung ương hỗ trợ thực hiện 3 chương trình MTQG cho vùng là 15.444,801 tỷ đồng (gồm cả vốn năm 2021 được chuyển sang năm 2022), chiếm 45,36% tổng nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ cho toàn quốc. 13/14 tỉnh trong vùng đã bố trí 2.084,604 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương để thực hiện 3 chương trình. Tính đến ngày 31/12/2022, các tỉnh trong vùng giải ngân đạt trên 40,54%, cao hơn 2,81% so mức với bình quân chung của cả nước (37,73%). Năm 2023, tổng vốn ngân sách Trung ương giao cho các địa phương trong vùng là 10.874,152 tỷ đồng. Đến ngày 31/01, có 13/14 tỉnh đã hoàn thành việc phân bổ vốn. Ước thanh toán vốn đầu tư phát triển thực hiện đến ngày 31/01/2023 đạt 55,39%, thấp hơn 1,82% so với trung bình cả nước (57,21%).

Tham gia thảo luận tại Hội nghị, lãnh đạo các tỉnh vùng Trung du và miền núi phía Bắc đã báo cáo kết quả tại địa phương trong năm 2022 và đề cập cụ thể đến những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện 03 chương trình MTQG như: một số bộ, ban, ngành trung ương chưa ban hành hết các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn cụ thể chỉ tiêu, tiêu chí; có những nội dung quy định chưa thống nhất giữa văn bản của các bộ, ban, ngành trung ương và chưa phù hợp với thực tế tại địa phương; một số trình tự, thủ tục còn khó triển khai, mất nhiều thời gian... Đồng thời đề xuất Chính phủ, các bộ, ban, ngành rà soát tổng thể các văn bản Trung ương đã ban hành để điều chỉnh những nội dung chưa phù hợp; bổ sung thêm nguồn kinh phí, chuyển nguồn để triển khai các chương trình; giao kế hoạch vốn cho các địa phương; thực hiện phân cấp một số nội dung để địa phương chủ động tổ chức thực hiện; tạo điều kiện thuận lợi về các thủ tục, trình tự thực hiện dự án, chương trình…

Đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lào Cai nhấn mạnh năm 2022, Lào Cai đã chủ động, quyết liệt triển khai thực hiện 3 chương trình MTQG trong điều kiện có nhiều khó khăn, thách thức, thuận lợi đan xen và đã đạt được những kết quả nhất định.

Tại Hội nghị, đồng chí Hoàng Quốc Khánh, ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lào Cai cho biết trong năm 2022, Lào Cai đã hoàn thành việc kiện toàn tổ chức bộ máy chỉ đạo, quản lý chương trình MTQG giai đoạn 2021 - 2025 ở các cấp và là một trong những tỉnh đầu tiên hoàn thành việc ban hành các quy định, phân bổ toàn bộ 100% vốn cho các cơ quan, đơn vị, địa phương để triển khai thực hiện các chương trình MTQG. Công tác chuẩn bị đầu tư các danh mục công trình được tỉnh triển khai từ rất sớm; chủ động ưu tiên cân đối, bố trí vốn đối ứng của tỉnh để thực hiện các chương trình năm 2022 và giai đoạn 2021 - 2025 đảm bảo yêu cầu theo quy định. Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã xây dựng kế hoạch, bố trí trên 1.800 tỷ đồng vốn đối ứng ngân sách địa phương để triển khai thực hiện các chương trình MTQG. Năm 2022, Lào Cai được Trung ương phân bổ 1.162 tỷ đồng; giải ngân hết 31/01/2023 đạt 80% kế hoạch vốn giao; trong đó vốn đầu tư đạt 93%, vốn sự nghiệp đạt 42%. Tỷ lệ giảm nghèo của tỉnh trong năm đạt 5,82%, vượt 29% kế hoạch giao; tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt 7%, vượt 1 điểm % so kế hoạch trung ương giao; 04 xã ra khỏi vùng đặc biệt khó khăn. Toàn tỉnh có 62/127 xã đạt chuẩn nông thôn mới; 02/09 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

Năm 2023, tỉnh Lào Cai được Trung ương giao tổng số 1.702 tỷ đồng để thực hiện 03 Chương trình MTQG. Ngày 09/12/2022, UBND tỉnh đã giao chi tiết kế hoạch vốn cho các cơ quan, đơn vị, địa phương với số vốn 1.693 tỷ đồng, đạt 99,5% số vốn trung ương giao; số vốn còn lại sẽ hoàn thành phân bổ chi tiết trong tháng 3/2023. Về vốn đầu tư, tỉnh Lào Cai sẽ tập trung cho công tác chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng và quản lý chất lượng công trình. Về vốn sự nghiệp, tỉnh Lào Cai tập trung phê duyệt tất cả các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, rà soát đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực giữa các ngành, các chương trình không để chồng chéo...

Phát biểu ý kiến tại Hội nghị, lãnh đạo một số bộ, ban, ngành trung ương như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Chính phủ, Ủy ban Dân tộc... đã chia sẻ với những khó khăn, vướng mắc mà các tỉnh vùng Trung du và miền núi phía Bắc gặp phải trong quá trình triển khai thực hiện 03 chương trình MTQG. Đồng thời trực tiếp giải đáp một số đề xuất, kiến nghị của các địa phương về công tác đào tạo, tập huấn; nguồn kinh phí triển khai thực hiện; về ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể từng dự án, nội dung, tiêu chí thực hiện... Và đề nghị các tỉnh trong vùng cần tập trung thực hiện đa dạng hóa mô hình sinh kế sản xuất, sử dụng nguồn vốn đầu tư đúng mục đích, liên kết sản xuất nông nghiệp, hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp, giải quyết việc làm cho lao động, cho người dân; chủ động trong việc điều chuyển nguồn vốn đã phân bổ cho các tỉnh; tăng cường nhân lực chất lượng để quản lý, thực hiện chương trình; tổ chức các hoạt động kiểm tra, giám sát; kịp thời báo cáo, đề xuất, kiến nghị với trung ương để giải quyết vướng mắc, tồn tại; tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương trong quá trình thực hiện; tổng hợp, phân tích, đánh giá một cách kỹ lưỡng, chính xác số liệu triển khai thực hiện các chương trình MTQG của địa phương trong vùng…

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang kết luận Hội nghị.

Sau khi nghe một số bộ, ban, ngành trung ương và địa phương báo cáo; phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang ghi nhận và đánh giá cao những kết quả các tỉnh vùng Trung du và miền núi phía Bắc đã làm được trong việc triển khai thực hiện các chương trình MTQG thời gian qua. Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương sớm hoàn thành việc giao vốn; các bộ, ban, ngành Trung ương tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định khung còn thiếu, phấn đấu trong tháng 02/2023 cơ bản hoàn thành các văn bản hướng dẫn để các tỉnh, thành có đầy đủ các căn cứ pháp lý thực hiện.

Các địa phương vùng Trung du và miền núi phía Bắc triển khai thực hiện các chương trình MTQG cần bố trí, sử dụng nguồn vốn hiệu quả, tránh dàn trải; chủ động rà soát lại các danh mục công trình đã giao và có hướng dẫn cụ thể để cơ sở triển khai thuận lợi, đúng quy định, đảm bảo tiến độ; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và đặc biệt cần có sự chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm giữa các địa phương với nhau cũng như phối hợp chặt chẽ với bộ, ban, ngành Trung ương trong triển khai thực hiện các chương trình. Phó Thủ tướng cũng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ ngay trong tuần này tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành văn bản giao việc cụ thể, chi tiết cho các bộ, ban, ngành Trung ương và các tỉnh, thành phố thực hiện 03 chương trình MTQG.../.